سندرم دردهای مایوفاشیال 
(دردهای عضلانی با الگوی انتشاری خاص)

دردهای عضلانی بنا به دلایل مختلفی ایجاد می شوند که یکی از آن ها نقاط ماشه ای است و باعث ایجاد سندرم درد مایوفاشیال می شود. 
در این سندرم، درد ناحیه ای، طولانی و در بر گیرنده نقاط ماشه ای ((Trigger points است که الگوی انتشاری خاصی دارند. تریگر پوینت ها  کانون هایی به شدت تحریک پذیرند. درد این نقاط، عمقی و مبهم بوده و بیشتر در بزرگسالان دیده می شود. جالب تر آنکه بیشتر در عضلاتی اتفاق می افتد که ظاهر طبیعی دارند.

دلایلی که باعث ایجاد نقاط ماشه ای می شوند: 
علت ایجاد نقاط ماشه ای بطور دقیق مشخص نیست. امکان دارد در اثر استفاده بیش از حد عضله، ورزش های با تنش بالا، تمرینات اکسنتریک مکرر، آسیب عضلانی یا استرس روانی ایجاد شود.
علائمی که در بدن بیمار می توان مشاهده کرد:
نقاط دردناکی که به فشار حساس هستند و عمدتا در عضلات قرار دارند (درد به صورت مبهم و آزار دهنده حس می شود)
محدودیت دامنه حرکتی و ایجاد درد عضلانی عمیق نسبت به درد مفاصل 
درد بیشتر در یک ناحیه خاص بروز پیدا می کند و کانون آن مشخص است.
بیماران اغلب خواهان ماساژ هستند که البته علائم را به طور موقت تسکین می دهد.
بیماران ورزش ها و فعالیت هایی را انجام می دهند که باعث کاهش علائم آن ها می شود
دردها عمدتا به صورت دوره ای هستند اما هر دوره ممکن است مدت زیادی طول بکشد
در معاینات حداقل 2 مورد از موارد ذکر شده باید وجود داشته باشند: 1- یک باند سفت 2 - یک نقطه حساس 3- درد ارجاعی
هنگام اعمال فشار، نقطه ماشه ای باعث ایجاد درد موضعی یا درد ارجاعی می شود که مشابه شکایت بالینی معمول بیمار است یا ممکن است درد موجود را تشدید کند (نوع درد اغلب مبهم، پیوسته وملایم بوده و با حرکتی خاص تشدید می شود. برخی مواقع درد شدید، ثابت و انتشاری بوده و گاهی درد سوزشی و یا همراه با پارستزی است).
اعمال فشار در این نقاط، باعث انقباض سریع فیبر های عضلانی داخل یا اطراف باند سفت می شود.
تصویربرداری های الاستوگرافی و سونوالاستوگرافی نیز به تشخیص بهتر نقاط ماشه ای کمک می کنند.
 روش پیدا کردن نقاط ماشه ای
روش Flat:
 ابتدا عضله را کمی در کشش قرار داده و سپس از طریق حرکت دادن نوک انگشت به جلو و عقب، عمود بر فیبر های عضلانی ، نقاط دردناک را پیدا می کنیم.
روش Squeezing:
اسکوییز کردن عضله برای عضلاتی استفاده می شود که استخوان را نمی پوشانند و می توان از اسکوییز کردن عضله بین انگشت شست و سایر انگشتان استفاده کرد. ولی چون عضله سالم هم حین این کار دردناک می شود روش لمس Flat در کل عضلات کارایی بیشتری دارد.

چطور  سندرم درد مایوفاشیال را از فیبرومیالژی افتراق دهیم:
همانطور که در شماره اول این نشریه و در بخش فیبرومیالژیا در رابطه با دردهای عضلانی صحبت کردیم باید بتوان تفاوت بین فیبرومیالژیا و دردهای مایوفیشیال را تشخیص داد.
 در واقع هر دو سندرم باعث درد و حساسیت شدید عضلانی می شوند، اما علت ایجاد آن ها یکسان نیست و تظاهرات بالینی آن ها متفاوت است.
شباهت ها:
 درد عضلانی، کاهش دامنه حرکتی و استرس های پاسچرال در هر دو مورد مشاهده می شود.
تفاوت ها:
فیبرومیالژی: دارای نقاط حساس ((Tender points، اختلال خواب، الگوهای غیر انتشاری درد و خستگی
سندرم درد مایوفاشیال: مشاهده نقاط ماشه ای درعضله، باندهای سفت در عضله و الگوهای درد انتشاری
درمان 
دو رویکرد متفاوت در درمان نقاط ماشه ای مایوفاشیال وجود دارد. 
دارودرمانی: پزشک در موارد خفیف درد، داروهایی مانند استامینوفن و ایبوپروفن و در موارد شدید تر دارو هایی مانند ضداضطراب و... را تجویز می کند. اما در صورتی که درد خیلی شدید باشد لیدوکائین و... را تزریق می کند.

حالا فیزیوتراپی چه راهکارهایی برای این سندرم دارد؟
درمان فیزیوتراپی شامل سه بخش اصلی است:
1- برطرف کردن نقطه ماشه ای 2-تصحیح عوامل همراه (زمینه ای)  3-تقویت عضله
اگر بروز نقطه ماشه ای در اثر وارد شدن بار زیاد بصورت مزمن به عضله باشد، ابتدا باید عامل زمینه ای را برطرف کرد. زمانی که دامنه حرکتی بدست آمد و نقطه ماشه ای برطرف شد، تقویت عضله شروع می شود.
تکنیک های غیر تهاجمی مانند اولتراسوند درمانی، لیزر درمانی، Low rate TENS، اسپری خنک کننده ( ابتدا عضله را کشش می دهیم سپس اسپری را با زاویه 45 درجه نسبت به عضله اسپری می کنیم.)
ماساژ استروک عمقی، فریکشن عرضی، موبیلیزیشن و منیپولیشن ستون مهره ای و مفاصل، آزاد سازی با فشار، سوزن خشک و کینزیوتیپ در اینجا بکار برده می شوند.
تمرین درمانی مخصوصا تمرینات کششی کلید رفع درد مایوفاشیال است. این تمرین ها در کاهش وسعت و گستردگی نقاط ماشه ای نیز موثرند.

تکنیک Trigger points pressure release
 همانطور که گفتیم تکنیک آزادسازی تریگرپوینت با فشار، یکی از راه های کاهش درد است که هم اکنون به آن می پردازیم.
تراپیست ابتدا عضله را در طولی که بیمار راحت است در کشش قرار می دهد سپس روی نقطه ماشه ای فشار اعمال می کند. بیمار درجاتی از ناراحتی را حس می کند اما نباید درد را تجربه کند. تراپیست فشار را تا زمانیکه شلی بافت را زیر انگشت حس کند ادامه می دهد. بعداز شل شدن بافت، آن را به دامنه جدید می برد و این کار را دوباره تکرار می کند.
برای کاهش حساسیت نقاط ماشه ای به فشار: 1- فشار زیر آستانه به مدت 90 ثانیه نگه داشته می شود 2-و یا اینکه فشار 
بالای آستانه درد را به مدت 30 ثانیه نگه می دارند.
مکانیزم اثر این تکنیک به این صورت است که با فشار،  غلظت اکسیژن کم می شود در نتیجه گیرنده های شیمیایی به مراکز بالا پیام ارسال می کنند در نهایت خون به میزان زیاد به آنجا هجوم می آورد که باعث می شود فاکتور های التهابی وارد جریان خون شده و از موضع فاصله بگیرد و به دنبال آن درد کاهش می یابد.
مزیت این روش این است که بدون درد است و فشار اضافی روی نقطه ماشه ای اعمال نمی کند در نتیجه از تشدید علائم جلوگیری می کند. 

 در مواقعی نیز ممکن است درد کاهش پیدا نکند:
1-نقطه ماشه ای خیلی  تحریک پذیر است . 
2-بیمار دارای عوامل تدوام دهنده ای ( 1- مکانیکی: مانند اسکولیوز، اختلاف طول پا ها و بیش حرکتی مفصل و...2- سیستمیک مانند کمبود مواد مغذی مانند ویتامین B ,C, D و..عوامل دیگری مانند اضطراب و بیماری های عفونی و ...) می باشد؛ که نقاط ماشه ای را بیش از حد تحریک می کنند و در برابر درمان های دستی مقاوم هستند.
3- تراپیست فشار لازم را برای رسیدن به مانع، اشتباه ارزیابی کرده است.
موارد منع کاربرد تریگر تراپی
صرع، آسم، بارداری، فشارخون بالا، اضطراب و استرس، وجود زخم باز، سوختگی، پنومونی، نارسایی تنفسی، دیابت همراه با قانقاریا، مصرف داروهای رقیق کننده خون و...

نویسنده:
سمیه ایزدی

منابع : 
1-کتاب فیزیوتراپی در بیماری های روماتیسمی و پوستی دکتر محمد اکبری و ایلیا خواجه
2-کتاب Myofascial Pain and Dysfunction  اثری از  Travell, Simons & Simons’
3- https://www.physio-pedia.com/Myofascial_pain utm_source=physiopedia&utm_medium=related_article&utm_campaign=ongoing_internal
4- https://www.physio-pedia.com/Myofascial_Pain_Evaluation_and_Treatment
https://www.physio-pedia.com/Massage- 5