رایگان
پروتکل درمانی فیزیوتراپی بعد از جراحی آرتروسکوپیک بازسازی لیگامان صلیبی خلفی PCL

فیزیوتراپیست منصور شهابی نژاد

پروتکل درمانی فیزیوتراپی بعد از جراحی آرتروسکوپیک بازسازی لیگامان صلیبی خلفی PCL

نویسنده: فیزیوتراپیست منصور شهابی نژاد

توصیه های عمومی:

  • عدم تجویز تمرینات در زنجیره حرکتی باز
  • مراقبت و احتیاط از حرکت رو به عقب تیبیا (به دلیل جاذبه یا انقباض عضلانی)
  • عدم استفاده از CPM
  • برای انجام تمرینات تقویتی Hip مقاومت باید بالاتر از مفصل زانو اعمال شود (مثلا برای تقویت حرکات Abduction و Adduction مفصل هیپ کش ورزشی را بالاتر از زانو قرار دهید .  برای اعمال مقاومت در مقابل حرکت Hip Flexion می توان مقاومت را دیستال مفصل زانو اعمال نمود.)

فاز اول : هفته 0 تا 4:

اهداف درمانی:

  • مراقبت از برش جراحی و فرایند ترمیم استخوان و بافت نرم
  • کاهش اثرات جانبی بی حرکتی نظیر چسبندگی بافت نرم
  • دامنه حرکتی اولیه مراقبت شده (مراقبت از لغزیدن تیبیا به سمت عقب posterior tibial sagging)
  • تمرینات تقویتی پیشرونده برای عضلات کوادریسپس ، عضلات هیپ و عضلات ساق (محدود کردن فشرده شدن مفصل پاتلوفمورال و حرکت رو به عقب استخوان تیبیا)
  • آموزش دقیق بیمار در خصوص فرایند فیزیوتراپی ، محدودیت ها و مراقبت های ضروری بویژه ضرورت اجتناب از Posterior Sag انتهای فوقاتی تیبیا

استفاده از بریس:

  • در هفته اول بریس زانو باید در وضعیت Full Extension یا 0 درجه قفل شود.
  • بعد از یک هفته بریس برای انجام حرکات Passive توسط فیزیوتراپیست از حالت قفل باز می شود.
  • به بیمار در خصوص باز کردن بریس و انجام حرکات پاسیو آموزش ضروری ارائه می شود . بیمار باید مراقب حرکت لغزش خلفی سر انتهای فوقانی تیبیا باشد.

تحمل وزن (Weight Bearing):

در حالیکه بریس زانو در وضعیت زانوی کاملا صاف (0 درجه) قفل شده و بیمار از دو عصا استفاده می کند می تواند تا حد قابل تحمل روی اندام وزن بیاندازد. 

به بیمار آموزش می دهیم در موقع خوابیدن یک بالش کوچک زیر انتهای فوقاتی استخوان تیبیا قرار دهد تا از لغزش انتهای فوقانی تیبیا (Postrior sag) جلوگیری کند. 

مداخلات درمانی:

  • موبیلیزاسیون استخوان پاتلا در تمامی جهات
  • حرکات Passive Flexion و Passive Extension در وضعیت Prone
  • تمرینات ایزومتریک چهار سر ران Quadriceps set
  • Straight leg raise یا SLR
  • حرکات Hip Abduction و Hip Adduction
  • تمرینات دامنه حرکتی مچ و Ankle Pump
  • استرچ عضلات همسترینگ و گاستروکنمیوس
  • تمرینات ایزوتونیک عضلات ساق با تراباند و به مرور Calf Raise در وضعیت ایستاده با زانوی صاف
  • Hip Extension در وضعیت ایستاده (شروع حرکت از وضعیت Nurtal)
  • تحریک الکتریکی FES برای عضله کوادریسپس

فاز دوم (هفته 4 تا 12):

معیارهای ورود به فاز دوم:

  • قدرت عضلانی مناسب برای عضله quadriceps (قابلیت انجام تمرینات Quadriceps set بدون ایجاد sag ضمن SLR)
  • قابلیت خم کردن زانو به اندازه 60 درجه
  • قابلیت صاف کردن کامل زانو
  • عدم وجود التهاب و تورم فعال 

اهداف درمانی در فاز دوم:

  • افزایش دامنه Flexion زانو
  • بازیابی الگوی راه رفتن طبیعی Normal Gait
  • ادامه تمرینات تقویتی چهار سر و انعطاف همسترینگ

استفاده از بریس:

هفته 4 تا 6 : بریس برای آموزش راه رفتن کنترل شده تحت نظر فیزیوتراپیست و در منزل از حالت قفل در می آید. 

هفته 6 تا 8: بریس در کلیه فعالیت ها از حالت قفل خارج می شود . 

هفته 8: در صورت صلاحدید جراح بیمار بریس را کنار می گذارد. 

وزن اندازی Weight Bearing:

  • هفته 4 تا 8: بیمار مجاز است ضمن استفاده از دو عصا تا حد قابل تحمل روی اندام خود وزن بیاندازد. 
  • هفته 8: در صورتی که بیمار ضمن انجام SLR نشانه ای از وجود Quadriceps lag نداشته باشد می توان عصاها را کنار گذاشت.
  • زانو در وضعیت Full Extension است.
  • زانو قابلیت خم شدن 90 - 100 درجه را دارد.
  • الگوی راه رفتن بیمار طبیعی است . در این شرایط بیمار می تواند از یک عصا استفاده نماید. 

مداخلات درمانی و برنامه تمرین درمانی:

هفته 4 تا 8:

  • Wall Slides در زاویه 0 تا 45
  • Mini-squats تا زاویه 45 درجه
  • پرس زانو Leg press تا 60 درجه
  • تمرینات تقویتی لگن در هر 4 جهت با زانوی کاملا صاف (flexion, abduction, adduction, extension)
  • راه رفتن در استخر (بیمار باید تا حدود سطح سینه در آب باشد) و تمرین راه رفتن روی پاشنه و روی انگشتان

هفته 8 تا 12:

  • دوچرخه ثابت (زین باید در ارتفاع بالاتر ار حد طبیعی باشد و پای بیمار روی بخش جلوی پدال قرار گیرد و برای به حداقل رساندن فعالیت همسترینگ از کلیپ انگشتان استفاده نشود)
  • استفاده از تجهیزات تمرین درمانی نظیر Stairmaster, elliptical stepper, NordicTrack
  • تمرینات تعادل و افزایش حس عمقی
  • calf raises در حالت نشسته روی صندلی
  • پرس زانو Leg press تا 90 درجه

فاز سوم (ماه سوم تا ششم)

معیارهای ورورد به این فاز:

  • دامنه حرکتی کامل و بدون درد زانو (محدودیت 10 تا 15 درجه در ماه پنجم بعد از عمل چندان غیر معمول نیست)
  • راه رفتن و الگوی Gait طبیعی
  • قدرت طبیعی یا خوب عضله چهار سر ران
  • عدم شکایت بیمار در ناحیه پاتلوفمورال (عدم درد و التهاب)
  • کسب موافقت جراح برای شروع تمرینات زنجیره حرکتی بسته پیشرفته

اهداف درمانی:

  • رفع محدودیت های حرکتی باقی مانده که مانع پیشرفت حرکتی است
  • پیشرفت فانکشنال و جلوگیری از تحریک ناحیه پاتلو فمورال
  • بهبود قدرت فانکشنال و حس عمقی با استفاده از تمرینات زنجیره حرکتی بسته
  • حفظ قدرت عضله چهار سر ران و انعطاف عضله همسترینگ

برنامه تمرین درمانی:

  • ادامه تمرینات زنجیره حرکتی بسته
  • راه رفتن روی تردمیل
  • دویدن در استخر با جلیقه
  • شنا (به جز شنای قورباغه)

فاز چهارم (ماه ششم): فعالیت کامل

معیارهای ورود فاز 4:

  • عدم وجود مشکل و تحریک در ناحیه پاتلوفمورال و بافت نرم
  • وجود دامنه حرکتی ، قدرت عضلانی ، تحمل عضلانی و حس عمقی مناسب برای شروع بی خطر ورزش

اهداف درمانی:

  • برگشت تدریجی و بی خطر به ورزش
  • حفظ قدرت عضلانی ، حمل عضلانی و عملکرد طبیعی عضلات و مفاصل

برنامه تمرین درمانی:

  • ادامه تمرینات زنجیره حرکتی بسته
  • تمرینات اختصاصی برای پیشرفت فانکشنال نظیر Slide board ، Jog/run ، Figure-of-eight ، carioca ، backward running ، cutting
  • پرش (پلی متریک)

معیارهای برگشت به فعالیت ورزشی:

  • دامنه حرکتی کامل و بدون درد
  • بررسی رضایتمندی بالینی
  • قدرت عضله چهار سر حداقل 85 درصد نسبت به سمت سالم
  • تست فانکشنال حداقل 85 درصد در مقایسه با سمت سالم
  • عدم تغییر در میزان شلی Laxilty مفصل
تصاویر ضمیمه
همچنین بخوانید

شما چه فکر می کنید؟

لطفا نظر خود را در خصوص این مطلب ثبت نمائید.